فشار خون پایین یا هیپوتانسیون به وضعیتی گفته میشود که فشار خون در شریانها به میزان غیر طبیعی پایین است و ممکن است باعث علائمی مانند سرگیجه، خستگی، تاری دید، ضعف و غش شود. برای درمان فشار خون پایین، از روشهای مختلفی استفاده میشود که شامل تغییر در سبک زندگی و مصرف داروها میشود.
داروهای رایج برای درمان فشار خون پایین
فلودروکورتیزون:
این دارو باعث افزایش حجم خون و در نتیجه افزایش فشار خون میشود. معمولاً برای افرادی که به دلیل کاهش حجم خون فشار خون پایین دارند، تجویز میشود.
میدودرین (Midodrine):
میدودرین با تنگ کردن عروق خونی، فشار خون را افزایش میدهد و برای درمان فشار خون ارتواستاتیک (فشاری که هنگام ایستادن کاهش مییابد) کاربرد دارد.
کورتیکواستروئیدها:
در برخی موارد، داروهای استروئیدی ممکن است تجویز شوند تا به حفظ آب و نمک در بدن کمک کرده و فشار خون را بالا ببرند.
افدرین یا داروهای مشابه:
در موارد خاص و با تشخیص پزشک، داروهایی که بر روی سیستم عصبی سمپاتیک اثر میگذارند میتوانند باعث افزایش فشار خون شوند.
نکات مهم:
- قبل از استفاده از هر دارویی برای درمان فشار خون پایین، لازم است با پزشک مشورت کنید تا علت دقیق فشار خون پایین شما مشخص شود.
- برخی افراد ممکن است با تغییراتی در رژیم غذایی، مصرف نمک بیشتر (به توصیه پزشک)، مصرف مایعات بیشتر و استفاده از جورابهای فشاری بتوانند علائم خود را بهبود بخشند.
درمان دارویی معمولاً زمانی تجویز میشود که تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی برای کنترل فشار خون کافی نباشد یا علت فشار خون پایین مربوط به بیماری خاصی باشد.
درمان اورژانسی فشار خون پایین
در شرایط اورژانسی، وقتی فرد دچار فشار خون پایین (هیپوتانسیون) میشود و علائمی مانند سرگیجه شدید، ضعف، غش، یا حتی شوک را تجربه میکند، اقدام سریع و صحیح ضروری است. در این شرایط، درمانهای زیر ممکن است انجام شوند:
- خوابیدن و بالا بردن پاها: یکی از سادهترین و سریعترین راهها برای کمک به بازگشت خون به قلب، خوابیدن به پشت و بالا بردن پاها است. این کار باعث بهبود جریان خون به مغز و دیگر اندامهای حیاتی میشود.
- تزریق مایعات وریدی (سرم): در بیمارستان یا مراکز اورژانسی، تزریق مایعات وریدی (مثل سرم نمکی یا رینگر) به صورت مستقیم به خون میتواند حجم خون را افزایش داده و به بالا رفتن فشار خون کمک کند. این روش در درمان هیپوتانسیون ناشی از کاهش حجم خون (مثلاً به علت خونریزی یا از دست دادن آب بدن) بسیار مؤثر است.
- تزریق داروهای وازوپرسور (Vasopressors): در موارد شدیدتر، پزشکان ممکن است داروهایی مانند دوپامین یا نوراپینفرین را تجویز کنند که باعث تنگ شدن رگهای خونی و در نتیجه افزایش فشار خون میشوند.
- مصرف اکسیژن: اگر فرد دچار علائم کمبود اکسیژن باشد (مثلاً تنگی نفس یا کمبود اکسیژن در خون)، تجویز اکسیژن ممکن است کمککننده باشد تا عملکرد قلب و مغز بهتر شود.
- میدودرین (Midodrine): اگر فشار خون به صورت مکرر پایین باشد و به درمانهای اولیه پاسخ ندهد، ممکن است دارویی مثل میدودرین که فشار خون را افزایش میدهد، توسط پزشک تجویز شود.
- کورتیکواستروئیدها: اگر فشار خون پایین به دلیل نارسایی غدد فوق کلیوی باشد، ممکن است کورتیکواستروئیدها به صورت اورژانسی تجویز شوند تا فشار خون را افزایش دهند.
- نوشیدن مایعات: اگر بیمار هوشیار است و علائم شدید ندارد، نوشیدن آب یا محلولهای الکترولیت میتواند به بهبود وضعیت کمک کند، به ویژه اگر فشار خون پایین به دلیل کمآبی بدن باشد.
نکات مهم در اورژانس:
- ارزیابی سریع علت: یکی از اصلیترین اقدامات اورژانسی، تشخیص علت فشار خون پایین است؛ مثلاً کمآبی، خونریزی، عفونت، یا مشکلات قلبی.
- مشورت فوری با پزشک: فشار خون پایین میتواند علل مختلفی داشته باشد، بنابراین حتی پس از انجام اقدامات اولیه، باید فوراً با پزشک یا مرکز اورژانس تماس گرفته شود.
این اقدامات بسته به شدت وضعیت و علت فشار خون پایین، متفاوت خواهند بود و باید در شرایط اورژانسی توسط تیم پزشکی انجام شوند.