احساس گرفتگی پاها خصوصا پشت زانو احساس سوزن سوزن شدن یا بیحسی در ناحیه عصب آسیب دیده پا و کمر ضعف عضلات اطراف عصب آسیب دیده پا و کمر درنتیجه زمین خوردن یا عدم توانایی بلند کردن اجسام. خطرناکترین دیسک کمر ، زمانی بروز میکند که دیسکهای آسیبدیده بر روی عصبها و ریشههای عصبی فشار بیاورد و بیمار به علائم دیسک کمر از جمله فلج در اندامها دچار شود. این مورد اغلب در بیماری فتق دیسک با لغزندگی رخ میدهد. لغزش شدید و درمان نشده دیسک کمر میتواند منجر به آسیب دائمی عصبی شود. در موارد بسیار نادر، لغزش دیسک میتواند تکانههای عصبی را به اعصاب دم اسبی در قسمت پایین کمر و پاها قطع کند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است کنترل روده یا مثانه را از دست بدهید. یکی دیگر از عوارض طولانیمدت بیحسی زینی است. در این حالت، دیسک لغزیده اعصاب را فشرده میکند و باعث میشود که احساس در قسمت داخلی ران، پشتپاها و اطراف راستروده از دست بدهید.
علائم دیسک کمر خطرناک و شدید
- اختلالات مثانه
- قادر به کنترل حرکات روده نیست
- فلج شدید عضلانی (عضلات دیگر اطاعت نمیکنند).
- بی حسی در قسمت داخلی ران و پشت پاها
- خوشبختانه این علائم بسیار نادر است؛ اما پس از آن باید ظرف مدت شش ساعت توسط پزشک مشخص شود و در صورت لزوم بلافاصله منجر به عمل شود.
بهترین راه تشخیص دیسک کمر شدید و خطرناک چیست؟
تشخیص دقیق بیرون زدگی دیسک کمر و تمایز آن از دیگر مشکلات نخاعی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای تشخیص دیسک کمر خطرناک، متخصصان از چندین روش تشخیصی استفاده میکنند که شامل موارد زیر میشود:
- بررسی تاریخچه پزشکی و بررسی فیزیکی: پزشک ابتدا با بررسی سوابق پزشکی شما و انجام یک بررسی فیزیکی دقیق، اطلاعات مهمی در مورد علائم شما و وضعیت عمومی شما به دست میآورد.
- تصویربرداری: معمولاً از روشهای تصویربرداری مانند اسکن امآرای (MRI) و تصویربرداری (CT Scan) استفاده میشود. این تصاویر به پزشک کمک میکند تا نقاط ضعف در نخاع یا فشار بر روی عصبها را تشخیص دهد و از بیماریهایی مانند فشار بر روی نخاع (که میتواند جدی باشد) تمایز بخشد.
- آزمایشهای تکمیلی: برخی از آزمایشهای تکمیلی مانند الکترومیوگرافی (EMG) ممکن است برای ارزیابی عملکرد عضلات و عصبها مورد استفاده قرار گیرد.
- ارزیابی علائم: ارزیابی دقیق علائم شما از جمله نوع و شدت درد، ضعف عضلات، اختلالات حسی و تغییرات در کنترل مثانه و روده اهمیت بسیاری دارد.
در مجموع، تشخیص دقیق بیرون زدگی دیسک کمر خطرناک نیازمند یک ترکیب از اطلاعات بالینی، تصویربرداری و آزمایشهای تکمیلی است. با این حال، تنها پزشک متخصص میتواند تشخیص دقیق را ارائه دهد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
علت و عوامل دیسک کمر شدید
- افزایش سن: فرسوده شدن و ساییدگی تدریجی که از افزایش سن ناشی می شود می تواند احتمال دیسک کمر را افزایش دهد.
- چاقی و اضافه وزن
- جنسیت: فتق دیسک در مردان بیشتر اتفاق می افتد.
- وضعیت بد بدن در وضعیت های مختلف
- فعالیتهای مکرر وارد کننده فشار و کشش بیش از اندازه به کمر
- بلند کردن اشیاء به صورت نادرست
- ایجاد فشار ناگهانی بر روی ستون فقرات حتی اگر فشار کم
- استعمال دخانیات و سیگار کشیدن: استعمال دخانیات رسیدن اکسیژن به دیسک را کاهش میدهد و فرسایش و تحلیل دیسک سریعتر میشود.
- سبک زندگی بدون تحرک
- انجام ورزش های غیراصولی و سنگین مانند فوتبال و …
- رانندگی در مسافت های طولانی با ماشین سنگین یا با صندلی نامناسب
- نشستن یا ایستادن طولانی مدت
- خم و راست شدن مکرر
- لرزش ایجاد شده در بدن برای مثال هنگام کار با تراکتور و غیره
علائم شایع:
- درد موضعی در ناحیه دیسک کمر
- درد انتشاری در پاها که میتواند یکی از علائم دیسک کمر باشد.
- ناتوانی یا گرفتگی در پاها به خصوص درد در پشت زانوها
- بی حسی و ضعف عضلانی
- گزگز و مورمور شدن، خواب رفتن پاها
- سوزش عضلات
- سوزش و درد در ناحیه کف پا
ضعف عضلات در ناحیه کمر و شکم منجر به ضعف در دیسک شده و بر اثر حادثه ممکن است جابجا شود و با ایجاد فشار بر روی اعصاب میتواند منجر به کمردرد ، درد ساق پا و ران و غیره شود.
دیسک کمر میتواند منجر به درد شدید در ناحیه کمر شود، البته در موارد مزمن ممکن است این درد وجود نداشته باشد و فقط فرد علائمی مانند درد باسن و درد ساق و کناره پا را تجربه کند.
تفاوت دیسک کمر خفیف با شدید
در دیسک کمر خفیف، اغلب تنها یک ترک کوچک در قسمت بیرونی دیسک رخ میدهد و بیشتر درد به صورت موقتی است که با استراحت و کاهش فشار به ناحیه کمر برطرف میشود.
اما در نوع شدید دیسک کمر، مواد بین مهرهها به بیرون نشت میکند و به اعصاب نخاعی فشار وارد میشود. که از علائم شایع آن احساس سوزن سوزن شدن در ناحیه پا است.
جالب است بدانید که داشتن فشار و استرس دائمی میتواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیرات منفی بگذارد، حتی ممکن است باعث کمر درد نیز شود. هنگامی که دچار تنشهای روانی میشوید، این تنشها در بدن واکنشهایی ایجاد میکنند که باعث تغییرات شیمیایی میشوند. این تغییرات شیمیایی ممکن است به گرفتگی و اسپاسم عضلانی منجر شود.
وقتی بدن دچار اسپاسم میشود، علاوه بر محدود شدن در فعالیتهای روزانه، یک سیکل معیوبی را به وجود میآورد که فشار بیشتری را به کمر و ستون فقرات وارد میکند، و علائمی همچون سفتی کمر، مشکل در هنگام خوابیدن و ضعف عضلات و کمر را داراست. به طور کلی، مراقبت از روان و جسم خود، اعمال تکنیکهای کاهش استرس، و انجام تمرینات ریلکسی و آرامش بخش میتواند به کاهش علائم بیرون زدگی دیسک کمر و بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.
روشهای پیشگیری از دیسک کمر شدید
اگرچه همیشه امکان جلوگیری از بروز دیسک کمر وجود ندارد، اما میتوانید با رعایت راهکارهای زیر خطر ابتلا به این مشکل را کاهش دهید:
- پرهیز از رانندگی طولانیمدت: رانندگی بلند مدت ممکن است باعث فشار و تنش بر روی دیسکهای کمر شود، بنابراین از آن پرهیز کنید.
- پوشیدن کفش با پاشنه استاندارد: استفاده از کفش های با پاشنه مناسب و استاندارد و استفاده از کفی طبی میتواند به توزیع مناسب وزن بدن و کاهش فشار بر روی دیسکهای کمر کمک کند.
- اجتناب از نشستن و ایستادن طولانی: نشستن یا ایستادن برای مدت زمان طولانی ممکن است فشار زیادی بر روی دیسکهای کمر ایجاد کند. به هنگام کارهایی که نیازمند نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی هستند، استراحت کوتاه انجام دهید.
- خوابیدن به سمت پهلو: به جای خوابیدن روی شکم، بهتر است به سمت پهلو بخوابید. این وضعیت فشار کمتری بر روی دیسکهای کمر ایجاد میکند.
- انجام تمرینات منظم ورزشی: تمریناتی مانند ورزشهای تقویتی عضلات کمر و شکم میتواند به بهبود استحکام و پشتیبانی این عضلات از ناحیه کمر کمک کند.
- عدم انجام حرکات ناگهانی: خم شدن یا چرخش ناگهانی بدن میتواند فشار زیادی بر روی دیسکهای کمر ایجاد کند. از انجام حرکات ناگهانی خودداری کنید.
- خم کردن زانوها بهجای کمر: هنگام بلند کردن اشیاء سنگین، به جای خم شدن کمر، زانوها را خم کنید تا فشار اضافی بر روی دیسکهای کمر کاهش یابد.
- عدم مصرف نیکوتین: مصرف نیکوتین باعث کاهش جریان خون و کاهش اکسیژنرسانی به بافتهای دیسکی میشود. بنابراین، از مصرف نیکوتین خودداری کنید.
