علائم پاره شدن دیسک کمر
دیسک در ستون فقرات یک ساختار نرم است که بین مهرهها (استخوانهای ستون فقرات) قرار دارد. دیسک به عنوان یک پد یا بالشتک برای استخوان عمل می کند. پارگی دیسک کمر به معنای بیرون زدگی این بالشتکها است که میتواند به اعصاب ستون فقرات فشار وارد کند. این عارضه میتواند باعث بروز علائم دیسک کمر از جمله درد و کاهش توان حرکتی شود. پارگی دیسک کمر، با نامهای فتق یا لغزش دیسک نیز شناخته میشود.
- کمردرد: شایعترین علامت این بیماران درد کمر است و حالت تیرکشنده آن (شبیه به برقگرفتگی) دارد. کمر درد این بیماران وضعیتی (پوزیشنال) است؛ یعنی در یکسری وضعیتهای بدنی خاص، درد آنها تشدید میشود؛ مثلا زمانی که به جلو خم شوند و بههمین دلیل است که این بیماران از خم شدن به جلو پرهیز میکنند. همچنین این بیماران، به سمتی که درد ندارند خم میشوند و درد آنها با خم شدن به سمت مخالف تشدید میگردد. درد این بیماران در وضعیت نشسته تشدید میشود و بههمین دلیل تمایل به دراز کشیدن دارند.
- درد در اندام تحتانی (پاها) : با توجه به اینکه اعصاب منشا گرفته از کمر، بهسمت پاها حرکت میکنند، زمانی که بهعلت دیسک کمر اعصاب فرد تحت فشار قرار گیرد، علائم بیمار در اندام تحتانی ظاهر میگردد. یکی از این علائم وجود درد تیرکشنده در اندام تحتانی (که از لگن، ران و ساق گذشته و ممکن است که به کف پای بیمار هم برسد) است. درد این بیماران عمدتا بهصورت یکطرفه است.
- بیحسی: بعلت تحت فشار قرار گرفتن عصب، ممکن است که فرد در قسمتهای مختلفی از اندام تحتانی دچار بیحسی گردد.
- ضعف عضلانی: ممکن است که نیروی عضلات فرد در اندام تحتانی کاهش پیدا کند. این مورد هم به علت تحت فشار قرار گرفتن اعصاب است.
- تنش عضلانی : پاره شدن دیسک میتواند به تنش عضلانی در منطقه کمر و پاها، و همچنین ضعف عضلات در مناطق تحتانی بدن، منجر شود.
- افزایش درد با فعالیت فیزیکی: در بسیاری از موارد، درد کمر مرتبط با پاره شدن دیسک با فعالیت فیزیکی و حرکات بدنی شدیدتر میشود.
پارگی دیسک کمر چیست؟
پارگی دیسک کمر یک وضعیت پزشکی است که در آن، پوسته خارجی (آنولوس) دیسک بین مهرههای کمر پاره میشود، که به پخش شدن مواد داخلی (نوکلئوس پالپوس) دیسک منجر میشود. این وضعیت معمولاً به عنوان یک نوع فشار دیسکی (Herniated Disc) شناخته میشود. وقوع پارگی دیسک میتواند به درد شدید در منطقه کمر، فشار بر روی عصبهای حسی، و تحریک عصبهای حسی و حرکتی منجر شود که به علائمی همچون درد، تحریک عضلات، و کاهش حس در منطقه مرتبط منجر میشود. این وضعیت ممکن است نیازمند مداخله درمانی شود، از جمله مداخلات دارویی، فیزیوتراپی، و در موارد شدیدتر، جراحی.
ستون فقرات انسان دارای ۲۶ مهره است که این مهرهها، استخوانهای بزرگ ستون فقرات را تشکیل میدهند. هر یک از این مهرهها با یک دیسک از مهره دیگر جدا میشود. دیسک میان مهرهها، حرکت ستون فقرات را ممکن میسازد. این دیسکها به شکل حلقهای هستند و دور هسته مرکزی را فرا میگیرند. در واقع، دیسکهای ستون فقرات به عنوان بالشتکهایی عمل میکنند که ضربه را میان مهرهها جذب میکنند.
هنگامی که ستون فقرات فشرده شده و دیسکها به سمت بیرون میآیند، ممکن است به اعصاب اطراف نخاع فشار وارد کنند. این وضعیت به عنوان پارگی، فتق یا لغزش دیسک کمر شناخته میشود. به عبارت دیگر، پارگی دیسک زمانی رخ میدهد که حلقه دیسک به دلایلی شکاف برداشته شود و محتویات آن بیرون جریان یابد. این اتفاق معمولاً باعث ایجاد درد در ناحیه پایینی کمر میشود و گاهی اوقات این درد به پشت ساق پا هم انتقال مییابد و مشکلات جدی را برای انسان به وجود میآورد. این نوع درد به عنوان درد سیاتیک شناخته میشود.
علائم پارگی دیسک کمر
- درد در پاها احساس میشود.
- احساس ضعف یا کاهش حس در پاها دارید.
- عضلات در ناحیه آسیبدیده اسپاسم یا گرفتگی میکنند.
- در ناحیه پشت باسن، ران و ساق پا، تیر کشیدن احساس میشود.
- پاها ممکن است فلج شده و ناتوانی در حرکت داشته باشند.
- عکسالعمل مچ پا یا زانو از بین رفته است.
- در حالتی که راه میروید، به طور ناگهانی بدون دلیل ممکن است زمین بخورید.
چه عواملی باعث پارگی دیسک کمر می شود
- فشار زیاد بر روی دیسک: فعالیتهایی که فشار زیادی بر روی دیسکهای کمر وارد میکنند، میتوانند به پارگی دیسک منجر شوند. به عنوان مثال، حمل و جابجایی اشیاء سنگین به طور نادرست، بالا بردن و تحمیل وزن بیش از حد بر روی دیسکها .
- صدمه مستقیم: ضربه مستقیم به منطقه کمر نیز میتواند به پارگی دیسک منجر شود. این ممکن است در تصادفات رانندگی، آسیبهای ورزشی، و یا سایر حوادث صورت گیرد.
- پیری و فرسایش طبیعی: با پیری، معمولاً انعطافپذیری دیسکها کمتر می شود و زودتر آسیب می بینند که این میتواند به آسیب و پارگی آنها منجر شود. این فرایند طبیعی روند فرسایش دیسکها نامیده میشود.
- فعالیتهای تکراری: انجام فعالیتهای تکراری و حرکات نادرست، مانند خم شدن ناصحیح، میتواند به مرور زمان منجر به خرابی و پارگی دیسکها شود.
- چاقی: چاقی ممکن است باعث افزایش فشار بر روی دیسکها و ناحیه کمر شود، که این میتواند ریسک پارگی دیسک را افزایش دهد.
- بیماریهای مرتبط: برخی از بیماریها و شرایط مانند آرتریت روماتوئید و اختلالات مرتبط با استخوان، ممکن است باعث ضعف و فرسایش دیسکها شده و خطر پارگی آنها را افزایش دهند.
همچنین، وجود عواملی مانند ژنتیک، فعالیتهای ورزشی نادرست، و شرایط زندگی ناسالم نیز ممکن است در افزایش ریسک پارگی دیسکها تأثیرگذار باشند.